Ethereum là tiền điện tử lớn thứ hai theo vốn hóa thị trường sau Bitcoin và là nền tảng blockchain hàng đầu nổi tiếng với các ứng dụng phi tập trung (dApp) và hợp đồng thông minh. Một thành phần quan trọng trong chức năng của Ethereum là phí gas. Phí gas là các khoản thanh toán do người dùng thực hiện nhằm bù đắp cho năng lượng tính toán cần thiết để xử lý và xác nhận các giao dịch trên mạng Ethereum. Hiểu về phí gas là điều cần thiết đối với bất kỳ ai sử dụng Ethereum vì loại phí này sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến chi phí và hiệu quả của các giao dịch.
Phí gas Ethereum là gì?
Xác định phí gas và cách sử dụng của Ethereum | Nguồn: Ethereum.org
Phí gas trên Ethereum đại diện cho chi phí thực hiện các giao dịch hoặc triển khai hợp đồng thông minh trên mạng lưới. Các khoản phí này được thanh toán bằng Ether (ETH), tiền điện tử gốc của Ethereum. Gas là một đơn vị đo lường lượng nỗ lực tính toán cần thiết để thực hiện các hoạt động. Hoạt động càng phức tạp thì lượng gas yêu cầu càng cao.
Phí gas được tính bằng hai thành phần chính: đơn vị gas và giá gas. Đơn vị gas đo lường lượng công việc cần thiết cho một giao dịch, trong khi giá gas (được biểu thị bằng gwei) xác định số tiền bạn phải trả cho mỗi đơn vị gas. Một gwei tương đương với 0.000000001 ETH.
Giả sử bạn muốn chuyển ETH sang ví khác. Một lần chuyển ETH đơn giản thường yêu cầu 21,000 đơn vị gas. Nếu giá gas được đặt ở mức 20 gwei do điều kiện mạng hiện tại, tổng phí gas sẽ là 21,000 * 20 gwei = 420,000 gwei, hoặc 0.00042 ETH. Nếu tình trạng tắc nghẽn mạng tăng lên, giá gas có thể tăng, làm cho phí giao dịch trở nên cao hơn.
Tác động của bản nâng cấp EIP-1559 đối với phí gas ETH
Cách tính phí gas Ethereum sau khi nâng cấp EIP-1559 | Nguồn: Hỗ trợ MetaMask
London Hard Fork của Ethereum đã giới thiệu bản nâng cấp EIP-1559, thay đổi cách cấu trúc phí gas. Thay vì một hệ thống đấu giá hoàn toàn, nơi người dùng đặt giá gas, một phí cơ bản sẽ được đặt tự động, điều chỉnh dựa trên nhu cầu mạng. Người dùng có thể thêm tiền tip để ưu tiên giao dịch của họ. Cơ chế này nhằm giúp cho phí gas dễ dự đoán hơn và giảm các đợt tăng đột biến chi phí giao dịch.
Cách tính phí gas trên Ethereum
Phí gas trong các giao dịch Ethereum được xác định bởi ba thành phần chính bao gồm: giá gas, giới hạn gas và chi phí giao dịch.
-
Giá gas (Gas Price): Đây là số tiền bạn mong muốn trả cho mỗi đơn vị gas, thường được đo bằng gwei (1 gwei = 0.000000001 ETH). Giá gas thay đổi dựa trên nhu cầu mạng.
-
Giới hạn gas (Gas Limit): Đây là lượng gas tối đa bạn muốn tiêu thụ cho một giao dịch. Nó đảm bảo rằng bạn sẽ không chi tiêu quá mức cho tài nguyên tính toán. Đối với một lần chuyển ETH đơn giản, giới hạn gas thường là 21,000 đơn vị.
-
Chi phí giao dịch (Transaction Cost): Tổng chi phí của một giao dịch được tính bằng cách nhân giá gas với giới hạn gas. Ví dụ, nếu giá gas là 20 gwei và giới hạn gas là 21,000 đơn vị, chi phí giao dịch sẽ là 21,000 * 20 gwei = 420,000 gwei, hoặc 0.00042 ETH.
Giả sử bạn muốn gửi ETH đến một ví khác và giá gas là 20 gwei. Giao dịch yêu cầu 21,000 đơn vị gas. Đây là cách tính:
-
Giá gas: 20 gwei (0.00000002 ETH)
-
Giới hạn gas: 21,000 đơn vị
-
Chi phí giao dịch: 21,000 đơn vị * 20 gwei = 420,000 gwei = 0.00042 ETH
Vì vậy, với giao dịch này, bạn sẽ cần phải trả 0.00042 ETH cho phí gas.
Các trường hợp sử dụng Ethereum phổ biến và chi phí gas của chúng
Loại giao dịch |
Đơn vị gas |
Chi phí ETH xấp xỉ (ở mức 20 gwei) |
Chuyển ETH đơn giản |
21.000 |
0,00042 ETH |
Chuyển token ERC-20 |
45.000 đến 65.000 |
0,0009 đến 0,0013 ETH |
Tương tác hợp đồng thông minh |
100.000 trở lên |
0,002 ETH trở lên |
Trong mạng Ethereum, phí gas thay đổi tùy theo loại giao dịch:
-
Chuyển ETH đơn giản: Việc chuyển ETH từ một ví này sang ví khác thường yêu cầu 21,000 đơn vị gas. Nếu giá gas là 20 gwei, giao dịch sẽ tốn khoảng 0.00042 ETH.
-
Thực thi hợp đồng thông minh: Thực hiện một hợp đồng thông minh, chẳng hạn như những hợp đồng được sử dụng trong các ứng dụng tài chính phi tập trung (DeFi), có thể tiêu thụ nhiều gas nhiều hơn. Ví dụ, tương tác với một hợp đồng trên Uniswap có thể yêu cầu khoảng 100,000 đơn vị gas, dẫn đến phí cao hơn.
-
Chuyển token (ERC-20): Chuyển token ERC-20 cũng tiêu tốn nhiều phí hơn so với việc chuyển ETH đơn giản. Hành động này có thể yêu cầu khoảng 45,000 đến 65,000 đơn vị gas tùy thuộc vào độ phức tạp của hợp đồng.
Lưu ý: Chi phí có thể dao động dựa trên tình trạng tắc nghẽn mạng. Trong thời gian cao điểm, giá gas có thể tăng đáng kể, khiến cho các giao dịch trở nên đắt đỏ hơn. Ví dụ, trong giai đoạn cao điểm của cơn sốt NFT hoặc sự bùng nổ của memecoin, giá gas có thể tăng vọt, dẫn đến chi phí giao dịch cao hơn.
Cách kiểm tra phí gas của Ethereum
Để kiểm tra phí gas của Ethereum, bạn có thể sử dụng nhiều công cụ trực tuyến cung cấp dữ liệu theo thời gian thực và xu hướng lịch sử. Những nền tảng này cung cấp dữ liệu toàn diện để giúp bạn quản lý và giảm phí gas của Ethereum một cách hiệu quả, đảm bảo bạn có thể nhận được giá trị tốt nhất cho các giao dịch của mình.
Bản đồ nhiệt giá gas Ethereum | Nguồn: Etherscan
-
Etherscan Gas Tracker: Một trong những nền tảng phổ biến và đáng tin cậy nhất là Etherscan. Etherscan's Gas Tracker cung cấp phân tích chi tiết về giá gas hiện tại, bao gồm các mức thấp, trung bình và cao. Nền tảng cũng cung cấp ước tính cho các loại giao dịch khác nhau, chẳng hạn như hoán đổi (swaps), bán NFT và chuyển token, giúp bạn thiết lập kế hoạch giao dịch hiệu quả.
-
Blocknative: Blocknative cung cấp một công cụ ước tính phí gas của Ethereum, hiển thị giá gas hiện tại và giúp bạn thiết lập phí tối ưu cho các giao dịch của mình. Công cụ này cũng cung cấp thông tin về xu hướng giá gas, cho phép bạn dự đoán khi nào phí có thể thấp hơn.
-
Milk Road: Nếu bạn ưa thích các công cụ trực quan, Milk Road sẽ cung cấp một bản đồ nhiệt giá gas và biểu đồ đường. Những công cụ trực quan này giúp bạn xác định khi nào mạng ít tắc nghẽn hơn, thường vào các ngày cuối tuần hoặc vào sáng sớm tại Mỹ. Khi sử dụng các biểu đồ này, bạn có thể xác định thời điểm tốt nhất để thực hiện các giao dịch với chi phí thấp hơn.
Các yếu tố ảnh hưởng đến phí gas Ethereum (ETH)
-
Nhu cầu mạng lưới: Nhu cầu mạng lưới sẽ ảnh hưởng đáng kể đến giá gas. Khi nhiều người dùng cố gắng xử lý giao dịch đồng thời, giá gas sẽ tăng lên. Điều này là hiện tượng do người dùng cạnh tranh để các giao dịch của họ được đưa vào khối tiếp theo, khuyến khích thợ đào bằng cách cung cấp giá gas cao hơn. Ngược lại, khi hoạt động mạng thấp, giá gas sẽ giảm.
-
Tắc nghẽn mạng và độ phức tạp của giao dịch: Tắc nghẽn mạng xảy ra khi mạng Ethereum đang xử lý một khối lượng lớn giao dịch. Sự tắc nghẽn này sẽ làm tăng giá gas, vì người dùng cạnh tranh để ưu tiên các giao dịch của họ. Các giao dịch phức tạp, chẳng hạn như những giao dịch liên quan đến hợp đồng thông minh hoặc dApps cũng yêu cầu nhiều tài nguyên tính toán hơn và do đó phí gas sẽ cao hơn so với các giao dịch chuyển ETH đơn giản.
-
Tác động của Ethereum London Hard Fork (EIP-1559): Ethereum London Hard Fork, được triển khai vào tháng 8 năm 2021, mang đến những thay đổi đáng kể đối với cấu trúc phí gas thông qua EIP-1559. Bản cập nhật này thay thế mô hình phí dựa trên đấu giá bằng một phí cơ bản điều chỉnh động dựa trên nhu cầu mạng. Một phần của phí cơ bản này sẽ bị đốt, giảm tổng cung ETH và có thể tăng giá trị của tiền điện tử này. Người dùng cũng có thể thêm tiền tip để ưu tiên giao dịch của họ. EIP-1559 nhằm giúp cho phí gas dễ dự đoán hơn và ổn định thị trường phí, điều này sẽ có lợi cho người dùng bằng cách củng cố hiểu biết rõ ràng hơn về chi phí giao dịch ngay từ đầu.
Ethereum 2.0 sẽ thay đổi phí gas như thế nào?
Ethereum 2.0, còn được biết đến với tên gọi Eth2 hoặc Serenity là một lộ trình nâng cấp nhằm nâng cao khả năng mở rộng, bảo mật và bền vững của mạng Ethereum. Việc chuyển từ cơ chế đồng thuận Bằng chứng công việc (PoW) sang Bằng chứng cổ phần (PoS) giúp giảm đáng kể mức tiêu thụ năng lượng và tăng lượng thông lượng giao dịch. Ethereum 2.0 giới thiệu các nâng cấp chính như Beacon Chain, The Merge và sharding (phân đoạn) để cải thiện hiệu suất mạng và giảm chi phí giao dịch.
Ethereum 2.0 được kỳ vọng sẽ giảm đáng kể phí gas bằng cách tăng khả năng xử lý giao dịch của mạng. Sự cải thiện thông qua công nghệ sharding và các nâng cấp khác nhằm mục đích giảm phí giao dịch xuống dưới 0.001 đô la. Điều này giúp cho Ethereum trở nên dễ tiếp cận với người dùng, thúc đẩy mức độ chấp nhận và sử dụng rộng rãi mạng lưới.
Nâng cấp Dencun và ảnh hưởng đối với phí gas
Nâng cấp Dencun, bao gồm EIP-4844 (proto-danksharding), là một bước quan trọng nhằm cải thiện khả năng mở rộng của Ethereum. Nâng cấp này mở rộng không gian khối và tăng cường khả năng lưu trữ dữ liệu, đặc biệt có lợi cho các giải pháp Layer-2 (giải pháp mở rộng lớp 2). Proto-danksharding tăng thông lượng giao dịch của Ethereum từ khoảng 15 giao dịch mỗi giây (TPS) lên khoảng 1,000 TPS. Sự cải thiện này góp phần giảm đáng kể phí gas bằng cách giúp cho các giao dịch hiệu quả và ít tốn kém hơn.
Tác động của giải pháp mở rộng Layer-2 Ethereum đối với phí gas
Các giải pháp mở rộng Layer-2 là các giao thức được xây dựng trên nền tảng blockchain Ethereum nhằm cải thiện tốc độ giao dịch và giảm chi phí cho mạng chính. Optimistic Rollups và ZK-Rollup là hai giải pháp Layer-2 của Ethereum. Optimistic Rollups có thể gộp nhiều giao dịch ngoài chuỗi, giảm tải cho mạng chính Ethereum. Trong khi đó, ZK-Rollups sử dụng thuật toán Bằng chứng không tri thức ZKP) để gộp giao dịch và xác minh chúng ngoài chuỗi trước khi nộp một bản tóm tắt lên mainnet (mạng chính).
Mạng Layer-2 giúp giảm phí gas như thế nào?
Các giải pháp Layer-2 giúp giảm phí gas bằng cách xử lý giao dịch ngoài chuỗi và sau đó ghi lại chúng trên mạng chính của Ethereum một cách hiệu quả hơn. Việc giảm tải này làm giảm tắc nghẽn trên mạng chính, mang đến giá gas thấp hơn. Ngoài ra, các giải pháp này cung cấp thời gian hoàn thành giao dịch nhanh hơn, cải thiện trải nghiệm người dùng tổng thể trong khi duy trì chi phí thấp.
Ví dụ về các giải pháp Layer-2 phổ biến bao gồm Optimistic Rollups như Optimism, Arbitrum và ZK-Rollups như zkSync và Loopring. Các giải pháp này đã thành công trong việc giảm đáng kể chi phí giao dịch. Ví dụ, giao dịch trên Loopring có thể có chi phí dưới 0.01 đô la, thấp hơn nhiều với mức so với vài đô la trên mạng chính Ethereum. Việc áp dụng các giải pháp Layer-2 này tiếp tục phát triển, cung cấp các lựa chọn thay thế mở rộng và hiệu quả về chi phí cho người dùng Ethereum.
Cách quản lý và giảm phí gas của Ethereum
Dưới đây là một số cách để quản lý và giảm chi phí gas khi thực hiện các giao dịch trên mạng Ethereum:
-
Giám sát giá gas: Giám sát giá gas là rất quan trọng để thực hiện các giao dịch hiệu quả về chi phí. Sử dụng các nền tảng như Etherscan để theo dõi phí gas. Công cụ theo dõi gas của Etherscan sẽ hiển thị giá gas hiện tại và dữ liệu lịch sử, giúp bạn lập kế hoạch giao dịch tốt hơn. Bạn có thể thấy các giá gas được khuyến nghị cho tốc độ giao dịch ở mức nhanh, tiêu chuẩn và chậm.
-
Thời điểm giao dịch: Một công cụ hữu ích khác là Gas Now, cung cấp một biểu đồ hiển thị giá gas theo thời gian. Công cụ này giúp bạn dự đoán xu hướng giá và chọn thời điểm tốt nhất để bắt đầu giao dịch. Ngoài ra, một số ví, như MetaMask cũng cung cấp tính năng ước lượng và điều chỉnh phí gas tích hợp, giúp bạn dễ dàng tối ưu hóa chi phí giao dịch.
-
Thiết lập giá gas tối ưu: Bắt đầu bằng cách kiểm tra nhu cầu mạng hiện tại. Khi mạng bận (dẫn đến tình trạng tắc nghẽn) sẽ làm giá gas sẽ tăng cao. Vì vậy, bạn cần lên kế hoạch giao dịch vào thời gian thấp điểm để tiết kiệm chi phí. Bạn cũng có thể sử dụng các công cụ dự đoán phí gas để ước lượng thời điểm tốt nhất cho chi phí thấp hơn. Chẳng hạn, các dịch vụ như Gas Now và ETH Gas Station cung cấp ước lượng giá gas theo thời gian thực. Những công cụ này giúp bạn quyết định giá gas tốt nhất cho giao dịch của mình, đảm bảo giao dịch được xử lý mà không bị trì hoãn hoặc tốn kém không cần thiết.
-
Sử dụng các giải pháp Layer-2: Các giải pháp Layer-2 phổ biến như Arbitrum và zkSync đã chứng minh hiệu quả trong việc giảm chi phí. Ví dụ, sử dụng zkSync có thể giảm phí giao dịch chỉ còn vài cent so với vài đô la trên mạng chính. Những giải pháp này không chỉ giảm phí mà còn cải thiện thông lượng giao dịch, làm cho Ethereum trở nên hiệu quả và thân thiện với người dùng hơn.
Kết luận
Nắm vững phí gas của Ethereum là điều cần thiết nếu bạn muốn tối ưu hóa các giao dịch trên mạng lưới này. Bằng cách hiểu cách tính và các yếu tố ảnh hưởng đến phí gas, bạn có thể đưa ra quyết định thông minh hơn và tiết kiệm chi phí giao dịch.
Việc chuyển đổi sang Ethereum 2.0, với cơ chế Proof of Stake (Bằng chứng cổ phần) và các nâng cấp như Dencun, nhằm giảm đáng kể phí gas và tăng thông lượng giao dịch, nâng cao hiệu quả của mạng lưới tổng thể. Cho đến khi tất cả các giai đoạn của bản nâng cấp Ethereum 2.0 được triển khai hoàn toàn, việc sử dụng các giải pháp Layer-2 như Optimistic Rollups và ZK-Rollups có thể giảm đáng kể phí gas và cải thiện tốc độ giao dịch.
Đọc thêm
Câu hỏi thường gặp về phí gas Ethereum
1. Làm cách nào để ước tính phí gas?
Để ước tính phí gas, bạn có thể sử dụng các công cụ như Etherscan hoặc Gas Now. Những nền tảng này cung cấp giá gas theo thời gian thực và giúp bạn xác định thời điểm tốt nhất để thực hiện giao dịch. Điều chỉnh giá gas theo nhu cầu mạng hiện tại để tránh phải trả quá mức.
2. Tại sao tôi phải trả phí gas cho giao dịch không thành công?
Bạn phải trả phí gas cho một giao dịch thất bại vì thợ đào vẫn sử dụng tài nguyên tính toán để xử lý giao dịch đó. Mạng lưới tính phí dựa trên nỗ lực đã bỏ ra, bất kể giao dịch có thành công hay không. Do đó đảm bảo bạn luôn kiểm tra kỹ các chi tiết giao dịch để giảm thiểu rủi ro thất bại.
3. Tại sao giao dịch không thành công do hết gas? Làm thế nào để khắc phục?
Giao dịch của bạn có thể thất bại với lỗi hết gas vì giới hạn gas được đặt quá thấp để hoàn thành. Tăng giới hạn gas khi gửi lại giao dịch. Đảm bảo giới hạn gas bao phủ độ phức tạp của hoạt động để tránh các thất bại trong tương lai.
4. Làm cách nào để giảm phí gas?
Để giảm phí gas, hãy thực hiện giao dịch vào thời gian thấp điểm khi mạng ít tắc nghẽn hơn. Sử dụng các giải pháp Layer-2 như Optimistic Rollups hoặc zkSync để xử lý giao dịch ngoài chuỗi với chi phí thấp hơn. Giám sát giá gas bằng các công cụ như Etherscan để tìm thời điểm tối ưu để giao dịch.
5. Giá gas và giới hạn gas là gì?
Giá gas là số tiền bạn trả cho mỗi đơn vị gas, được đo bằng gwei và thay đổi theo nhu cầu mạng. Giới hạn gas là lượng gas tối đa bạn mong muốn chi tiêu cho một giao dịch. Đặt giới hạn gas thích hợp để đảm bảo giao dịch của bạn hoàn thành mà không bị hết gas.