Mt.Gox là gì? Từ vụ hack và cuộc chiến pháp lý cho đến việc hoàn trả

Mt. Gox có một vị trí quan trọng trong lịch sử tiền điện tử như một trong những sàn giao dịch Bitcoin đầu tiên và lớn nhất. Được thành lập vào năm 2010, sàn giao dịch này nhanh chóng phát triển để xử lý hơn 70% tất cả các giao dịch Bitcoin trên toàn cầu. Sàn giao dịch có trụ sở tại Tokyo này đã trở thành nền tảng chính cho giao dịch Bitcoin trong những năm đầu, tượng trưng cho cả cơ hội và thách thức của thị trường crypto đang phát triển. 

 

Vào tháng 2 năm 2014, Mt. Gox đột ngột ngừng hoạt động, thông tin tiết lộ rằng sàn đã mất khoảng 850.000 Bitcoin, trị giá khoảng 350 triệu USD và tương đương với 62,7 tỷ USD khi Bitcoin đạt mức cao nhất mọi thời đại (ATH) là hơn 73.737 USD. Sự kiện cực kỳ nghiêm trọng này đã khiến sàn giao dịch Mt. Gox bị phá sản, châm ngòi cho một cuộc chiến pháp lý và tài chính kéo dài một thập kỷ vẫn còn ảnh hưởng trong cộng đồng crypto. Hiểu về sự sụp đổ của Mt. Gox và quá trình hoàn trả sau đó là rất quan trọng để người dùng crypto có thể an toàn và giao dịch có trách nhiệm trên thị trường. Sự kiện của Mt. Gox đã nhấn mạnh tầm quan trọng của các biện pháp bảo mật và quy định trong ngành công nghiệp tiền điện tử giống như một hồi chuông cảnh báo cho các nhà đầu tư. 

 

Mt. Gox ban đầu được tạo ra vào năm 2006 bởi Jed McCaleb được biết đến là nền tảng giao dịch thẻ "Magic: The Gathering". Vào năm 2010, McCaleb đã chuyển đổi trang web thành sàn giao dịch Bitcoin, đặt tên là "Magic: The Gathering Online Exchange" hay Mt. Gox. Sàn giao dịch này nhanh chóng trở thành sàn giao dịch Bitcoin hàng đầu thế giới nhờ vào sự gia tăng phổ biến của Bitcoin. 

 

Vào năm 2011, McCaleb đã bán Mt. Gox cho Mark Karpelès, một nhà phát triển người Pháp, cũng là người đã mở rộng hoạt động của sàn. Dưới sự lãnh đạo của Karpelès, Mt. Gox là nơi xử lý 80% tất cả các giao dịch Bitcoin toàn cầu vào đầu năm 2014. Sự thống trị của sàn giao dịch đã mang lại tác động lớn đối với giá trị thị trường và các hoạt động giao dịch của Bitcoin. 

 

Tuy nhiên, tốc độ tăng trưởng nhanh chóng của Mt. Gox cũng làm cho nền tảng này trở thành mục tiêu hàng đầu của các cuộc tấn công mạng. Trong suốt thời gian hoạt động, sàn đã đối mặt với nhiều vụ vi phạm bảo mật. Theo đó, cuộc tấn công đầu tiên diễn ra vào tháng 6 năm 2011 đã khiến 25.000 Bitcoin bị đánh cắp từ khoảng 478 tài khoản, trị giá khoảng 400.000 USD vào thời điểm đó. Tuy nhiên, vụ vi phạm nghiêm trọng nhất phải kể đến thời điểm tháng 2 năm 2014, khi các hacker đã đánh cắp khoảng 740.000 Bitcoin từ khách hàng và thêm 100.000 Bitcoin từ công ty, tổng cộng số tiền bị mất cắp là 460 triệu USD vào thời điểm đó. Vụ vi phạm này đã khai thác một lỗi trong quy trình giao dịch của Bitcoin, được gọi là "transaction malleability" (tạm dịch: tính dễ uốn nắn của giao dịch), lỗi này cho phép thay đổi chi tiết giao dịch. Những vụ tấn công vào nền tảng sau đó còn diễn ra nhưng không bị phát hiện do hệ thống của Mt. Gox đã hiểu sai các giao dịch này.

 

Cuộc tấn công nghiêm trọng nhất xảy ra vào năm 2014, dẫn đến việc mất hàng trăm ngàn Bitcoin. Sự kiện này đã phơi bày những lỗ hổng nghiêm trọng trong cơ sở hạ tầng bảo mật của Mt. Gox và cuối cùng dẫn đến sự sụp đổ của sàn. Câu chuyện của Mt. Gox nhấn mạnh tính biến động và rủi ro của các sàn giao dịch tiền điện tử ban đầu và nhu cầu thiết yếu về các biện pháp bảo mật mạnh mẽ trong ngành công nghiệp tiền điện tử. 

 

Tại thời điểm viết bài này tính từ đầu tháng 8 năm 2024, Mt. Gox vẫn nắm giữ hơn 46.000 BTC trong ví của mình và đang chờ phân phối. 

 

Lượng Bitcoin nắm giữ của Mt. Gox | Nguồn: Arkham Intelligence  

 

Vào đầu tháng 2 năm 2014, Mt. Gox bắt đầu gặp phải các vấn đề nghiêm trọng liên quan đến việc rút tiền. Vào ngày 7 tháng 2 năm 2014, sàn giao dịch đã ngừng tất cả các giao dịch rút Bitcoin, lý do được đưa ra là cần có cái nhìn rõ ràng hơn về các quy trình kỹ thuật. Quyết định này đã làm dấy lên sự nghi ngờ và lo lắng trong cộng đồng người dùng, nhiều người trong số họ có số tiền lớn bị kẹt lại tại sàn giao dịch. Tình hình tiếp tục xấu đi và vào ngày 24 tháng 2 năm 2014, Mt. Gox đã gỡ bỏ trang web của mình đồng thời ngừng tất cả các hoạt động giao dịch. Hành động này đã gây chấn động trong cộng đồng Bitcoin. 

 

Ngay sau đó, một tài liệu nội bộ bị rò rỉ trực tuyến đã tiết lộ rằng Mt. Gox đã mất 744.408 Bitcoin, trị giá khoảng 350 triệu USD vào thời điểm đó. Tài liệu mô tả cách thức vụ trộm xảy ra trong vài năm qua, phản ánh những điểm yếu trong hệ thống bảo mật của Mt. Gox. Số Bitcoin bị đánh cắp đại diện cho khoảng 6% tổng số Bitcoin đang lưu hành vào thời điểm đó và tiết lộ chấn động này đã xác nhận những lo ngại tồi tệ nhất của người dùng Mt. Gox. 

 

Tháng 3 năm 2014: Phá sản và tố tụng

Vào ngày 28 tháng 2 năm 2014, Mt. Gox đã nộp đơn xin bảo hộ phá sản tại Nhật Bản, tuyên bố các khoản nợ khoảng 6,5 tỷ yên (65 triệu USD) so với tài sản hiện nắm giữ là 3,84 tỷ yên (38 triệu USD). CEO Mark Karpelès, vô cùng lo lắng, thừa nhận rằng công ty đã mất một số lượng Bitcoin cực kỳ lớn và không thể giải thích được sự biến mất của chúng. 

 

Vào tháng 3 năm 2014, Karpelès thông báo rằng Mt. Gox đã phát hiện ra 200.000 Bitcoin trong một địa chỉ ví kỹ thuật số cũ, giảm tổng số Bitcoin bị mất xuống còn 650.000 Bitcoin. Dù vậy, danh tiếng của sàn giao dịch vẫn bị tổn hại nghiêm trọng và Tòa án Quận Tokyo (Tokyo District Court) đã chỉ định một quản trị viên tạm thời để quản lý vụ việc. 

 

Vào thời kỳ phát triển đỉnh cao nhất, Mt. Gox là nơi xử lý hơn 70% tổng số giao dịch Bitcoin toàn cầu, hỗ trợ nhiều cặp giao dịch chính bao gồm BTC/USD, BTC/EUR và BTC/JPY, cùng nhiều cặp giao dịch khác. Phạm vi hỗ trợ rộng lớn và tính đa dạng của các cặp giao dịch đã giúp Mt. Gox trở thành trung tâm chính cho giao dịch Bitcoin trên toàn thế giới. Mt. Gox phục vụ người dùng ở nhiều quốc gia, là nền tảng quan trọng trong thị trường tiền điện tử toàn cầu. Sàn giao dịch này đặc biệt phổ biến ở Mỹ, châu Âu và Nhật Bản, cung cấp dịch vụ cho một lượng người dùng quốc tế lớn. Phạm vi dịch vụ rộng lớn đã củng cố vị trí thống trị của Mt. Gox trong bối cảnh sàn giao dịch tiền điện tử trước sự kiện sụp đổ. 

 

Vào ngày 5 tháng 7 năm 2024, Kobayashi đã bắt đầu việc hoàn trả bằng Bitcoin và Bitcoin Cash cho một số chủ nợ. Những khoản hoàn trả này đang được thực hiện thông qua các sàn giao dịch được chỉ định như Bitbank, Kraken, Bitstamp, SBI VC Trade và Bitgo. Quy trình hoàn trả vẫn đang tiếp tục với việc phân bổ tiếp theo được lên kế hoạch khi hoàn tất các cuộc kiểm tra hành chính và bảo mật bổ sung. 

 

Vai trò của Nobuaki Kobayashi, người được ủy thác quản lý tài sản

Nobuaki Kobayashi đóng vai trò quan trọng là người quản lý giám sát quy trình phục hồi của Mt. Gox. Được bổ nhiệm bởi Tòa án Quận Tokyo, nhiệm vụ của ông bao gồm việc quản lý quá trình thu hồi và phân phối tài sản cho các chủ nợ. Những nỗ lực của Kobayashi đã đóng vai trò then chốt trong việc điều hướng các thách thức pháp lý và tài chính phức tạp sau sự sụp đổ của Mt. Gox. 

 

Cách thức Mt. Gox xác thực và xử lý các khiếu nại 

Quá trình xác thực và xử lý các yêu cầu của chủ nợ đã được thực hiện một cách tỉ mỉ và toàn diện. Ban đầu, các chủ nợ phải nộp yêu cầu của mình thông qua Hệ Thống Nộp Đơn Phục Hồi Trực Tuyến của Mt. Gox (Mt. Gox Online Rehabilitation Claim Filing System). Những yêu cầu này sau đó đã được xem xét kỹ lưỡng để đảm bảo tính hợp pháp của chúng. Quá trình xét duyệt bao gồm việc xác nhận tính hợp lệ của các tài khoản đã đăng ký, thỏa thuận Agency Receipt Agreement (Thỏa thuận hợp đồng đại lý) và hoàn tất các cuộc thảo luận với các sàn giao dịch tiền điện tử được chỉ định. Những bước này là rất quan trọng để đảm bảo quá trình hoàn trả được thực hiện an toàn và phân bổ chính xác. 

 

Đọc thêm: Liệu khoản hoàn trả 10 tỷ USD bằng Bitcoin từ Mt. Gox có làm suy yếu giá BTC không?

 

Việc phân phối Bitcoin từ tài sản của Mt. Gox mà nhiều người mong đợi cuối cùng đã diễn ra. Trên thực tế đã có hơn 141.686 BTC được thu hồi, với khoảng 59.000 BTC được phân phối cho các chủ nợ thông qua các sàn giao dịch chỉ định là Kraken và Bitstamp. Dự kiến sẽ có thêm 79.600 BTC được phân phối trong thời gian tới. Điều này đánh dấu kết thúc của một trở ngại lớn trên thị trường đã đeo bám ngành công nghiệp tiền điện tử kể từ khi Mt. Gox sụp đổ vào năm 2014.

 

Việc phân phối một số lượng Bitcoin lớn như vậy tự nhiên làm dấy lên lo ngại về tác động đến thị trường. Tuy nhiên, phân tích của Glassnode cho thấy áp lực bán ngay lập tức có thể ít nghiêm trọng hơn so với những lo ngại ban đầu. Những người nắm giữ dài hạn (LTH) hiện đang kiểm soát khoảng 45% tài sản của mạng lưới, cho thấy một phần đáng kể của Bitcoin vẫn thuộc về những người có xu hướng nắm giữ lâu dài hơn là bán. Hành vi HODLing này đã đóng góp vào sự ổn định của thị trường, ngay cả khi việc phân phối bắt đầu. 

 

Chỉ báo khối lượng tích lũy Delta (CVD) giao ngay

Bitcoin: Khối lượng tích lũy Delta giao ngay (CVD) | Nguồn: Glassnode  

 

Chỉ báo CVD đo lường sự khác biệt ròng giữa khối lượng mua và bán trên thị trường giao ngay, cho thấy chỉ có sự gia tăng nhẹ về áp lực bán trên hai sàn giao dịch Kraken và Bitstamp. Điều này cho thấy nhiều chủ nợ đang chọn nắm giữ Bitcoin đã được phân phối thay vì bán ngay lập tức. Hành động này phù hợp với những gì đã quan sát được về sự giảm sút trong hoạt động của nhà đầu tư mới và xu hướng quay lại việc nắm giữ dài hạn. 

 

HODLing và tâm lý thị trường

Bitcoin: Nguồn cung hoạt động lần cuối trên 1 năm cho các nhóm tuổi | Nguồn: Glassnode

 

Dữ liệu lịch sử cho thấy các thị trường tăng giá Bitcoin thường thu hút áp lực bán khi giá cao hơn khuyến khích việc chốt lời. Tuy nhiên, các đợt phân phối Mt. Gox gần đây không làm thị trường suy giảm quá lớn. Giá Bitcoin vẫn duy trì ổn định, giao dịch trong khoảng từ 66.000 USD đến 68.000 USD cho đến tháng 7 năm 2024. Sự ổn định này có thể là do phương pháp bán hàng có kỷ luật được các chủ nợ áp dụng và khả năng của thị trường trong việc hấp thụ nguồn cung tăng lên. 

 

Hành vi nắm giữ dài hạn (LTH)

Bitcoin: Ngưỡng nắm giữ dài hạn/ngắn hạn | Nguồn: Glassnode  

 

Nhóm nhà đầu tư dài hạn (Long-Term Holder, LTH) đã cho thấy khả năng phục hồi, với áp lực phân phối ở mức nhẹ và đang giảm. Các chỉ số như Supply Last Active 1y+ và 2y+ (Nguồn cung hoạt động lần cuối trên 1 năm và trên 2 năm) cho thấy rằng các nhà đầu tư dài hạn đang tiếp tục giữ đồng coin của họ. Hành vi này rất quan trọng trong việc duy trì sự ổn định của thị trường trong các đợt phân phối quy mô lớn như việc hoàn trả Mt. Gox hiện tại. 

 

Sự sụp đổ của Mt. Gox vào năm 2014 đã có tác động sâu rộng đến thị trường Bitcoin. Cụ thể chỉ ngay sau đó, giá Bitcoin giảm 6% xuống khoảng 62.000 USD và niềm tin của các nhà đầu tư bị tổn hại nghiêm trọng. Với 850.000 Bitcoin bị mất, sự kiện này đã nhấn mạnh những điểm yếu kém trong các sàn giao dịch tiền điện tử và cho thấy sự cần thiết của các biện pháp bảo mật tốt hơn. 

 

Tác động lâu dài đối với các quy định về giao dịch và bảo mật tiền điện tử

Sự sụp đổ của Mt. Gox đã có những tác động lâu dài đối với ngành công nghiệp tiền điện tử. Việc tăng cường giám sát và quy định đối với các sàn giao dịch tiền điện tử đã diễn ra. Chính phủ và các cơ quan quản lý trên toàn thế giới đã áp dụng các tiêu chuẩn và quy trình bảo mật nghiêm ngặt hơn để bảo vệ các nhà đầu tư. Sự cố này cũng nhấn mạnh tầm quan trọng của tính minh bạch, các biện pháp bảo mật vững chắc và việc tuân thủ quy định trong hệ sinh thái crypto. 

 

Phản ứng của thị trường hiện tại đối với quá trình hoàn trả đang diễn ra 

Quá trình hoàn trả đang diễn ra đã tạo ra những phản ứng trái chiều trong thị trường tiền điện tử. Trong khi một số người xem việc hoàn trả là một bước tích cực hướng tới giải quyết vấn đề thì một bộ phận khác tỏ ra lo ngại về tác động tiềm tàng của việc phát hành số lượng lớn Bitcoin và Bitcoin Cash. Nỗi sợ này cụ thể là các chủ nợ có thể bán các tài sản đã được phục hồi, dẫn đến sự biến động lớn của thị trường. Tuy nhiên, phương pháp tiếp cận tỉ mỉ và theo từng giai đoạn đối với việc hoàn trả nhằm giảm thiểu những rủi ro này và đảm bảo quy trình ổn định.

 

Mặc dù việc hoàn trả bằng cách phân phối Bitcoin của Mt. Gox rất lớn nhưng tác động tổng thể đến thị trường từ sự kiện này có thể được giảm thiểu bởi các yếu tố sau: 

• Phân phối có kiểm soát: Phương pháp phân phối theo từng giai đoạn giúp phòng ngừa sự gia tăng đột ngột của Bitcoin trên thị trường.

• Xu hướng HODLing: Nhiều chủ nợ có xu hướng nắm giữ dài hạn Bitcoin, từ đó giúp giảm áp lực bán ngay lập tức.

• Khả năng hấp thụ của thị trường: Thị trường crypto đã cho thấy khả năng phục hồi, với các đợt bán tháo rất lớn trước đó (ví dụ đợt bán tháo của chính phủ Đức) được hấp thụ mà không gây ra sự gián đoạn lớn.

Theo một bài viết trên Wired, tác động tâm lý đối với khách hàng của Mt. Gox là vô cùng sâu sắc. Daniel, một sinh viên đại học ở châu Âu, đã đầu tư gần như toàn bộ số tiền tiết kiệm của mình vào Bitcoin thông qua Mt. Gox. Khi sàn giao dịch đột ngột ngừng hoạt động vào tháng 2 năm 2014, anh ta đã rơi vào trạng thái hoảng loạn. Việc mất quyền truy cập đột ngột vào tài sản của mình đã làm cho Daniel rơi vào trạng thái trầm cảm nặng nề và thậm chí phải dùng cách gian lận thẻ tín dụng để bù đắp lại số tiền đã mất trong nỗ lực gần như tuyệt vọng. Qua thời gian, Daniel đã vay được một khoản để hoàn thành việc học và cuối cùng tìm được công việc ổn định. Câu chuyện của Daniel nhấn mạnh tác động nặng nề về mặt tâm lý và tài chính mà sự sụp đổ của Mt. Gox đã gây ra cho nhiều cá nhân.

 

Nhiều người, giống như Daniel, đã trải qua căng thẳng và lo lắng nghiêm trọng. Sự không chắc chắn và thiếu kiểm soát đối với khoản đầu tư bị mất đã dẫn đến tình trạng tương tự như vậy lan rộng. Về mặt tài chính, sự sụp đổ là cực kỳ nghiêm trọng. Khách hàng đã mất đi một số tiền lớn và quá trình pháp lý kéo dài cùng việc phục hồi chỉ khiến họ càng thất vọng. Tuy nhiên, một số chủ nợ đã thích nghi bằng cách thành lập các nhóm hỗ trợ để chia sẻ những cập nhật và đối phó với tình hình đang diễn ra.

 

Bất chấp những thách thức, nhiều chủ nợ của Mt. Gox đã cho thấy sự kiên cường đáng kể. Họ đã thích nghi với quá trình pháp lý diễn ra chậm chạp bằng cách luôn cập nhật thông tin và hỗ trợ lẫn nhau. Ví dụ, một biên tập viên ảnh người Thụy Sĩ có biệt danh "Django Bits" đã thành lập một nhóm Telegram cho các chủ nợ để trao đổi câu chuyện và theo dõi các diễn biến trong cuộc chiến pháp lý này. Trong suốt thập kỷ qua, những cộng đồng như vậy đã đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì tinh thần và cung cấp các cập nhật quan trọng về quá trình hoàn trả của Mt. Gox. 

 

Người quản lý tài sản của Mt. Gox, ông Nobuaki Kobayashi đã gia hạn thời hạn hoàn trả đến ngày 31 tháng 10 năm 2024. Việc gia hạn cho phép xác minh và xử lý các yêu cầu một cách tỉ mỉ, đảm bảo rằng việc hoàn trả được thực hiện một cách an toàn và chính xác. Tài sản hiện giữ khoảng 142.000 Bitcoin và 143.000 Bitcoin Cash, đang được phân phối cho các chủ nợ thông qua các sàn giao dịch chỉ định như Bitbank, Kraken và Bitstamp. 

 

Việc phát hành một số lượng lớn Bitcoin và Bitcoin Cash có thể dẫn đến áp lực bán gia tăng, có khả năng gây ra biến động thị trường ngắn hạn. Tuy nhiên, phương pháp hoàn trả theo từng giai đoạn và được kiểm soát nhằm giảm thiểu những rủi ro này. Các nhà phân tích thị trường có những dự báo khác nhau về tác động dài hạn của sự kiện hoàn trả, cụ thể một số dự đoán cho rằng tiềm năng cao giá sẽ giảm và những người khác tin rằng thị trường có thể hấp thụ nguồn cung bổ sung mà không bị gián đoạn lớn. 

 

Sự sụp đổ của Mt. Gox vào năm 2014 là một sự kiện quan trọng trong thế giới tiền điện tử, làm dấy lên những điểm yếu trong các sàn giao dịch tiền điện tử thời kỳ trước. Câu chuyện Mt. Gox nhấn mạnh nhu cầu quan trọng về bảo mật và quy định trong ngành công nghiệp tiền điện tử. Các giao thức bảo mật mạnh mẽ và sự giám sát quy định là rất cần thiết để bảo vệ các nhà đầu tư và đảm bảo sự ổn định của các thị trường tiền điện tử. 

 

Sự sụp đổ của Mt. Gox là một bài học quan trọng cho các nhà đầu tư tiền điện tử. Nó nhấn mạnh tầm quan trọng của bảo mật và nhu cầu về các khuôn khổ quy định mạnh mẽ. Các nhà đầu tư nên ưu tiên sử dụng các sàn giao dịch có biện pháp bảo mật mạnh mẽ và hoạt động minh bạch. Đồng thời, biết cách đa dạng hóa danh mục đầu tư và sử dụng các tùy chọn lưu trữ phân quyền, an toàn để giảm thiểu rủi ro. Bên cạnh đó, việc luôn cập nhật thông tin và giao dịch một cách cẩn trọng có thể phòng ngừa tổn thất tiềm ẩn trong thị trường tiền điện tử đầy biến động. 

 

• Bitcoin Giảm Xuống Dưới 59k USD Khi Việc Hoàn Trả Mt. Gox Bắt Đầu: Có Phải Đã Đến Lúc Mua Vào?

• Mt. Gox Tiếp Tục Hoàn Trả Bitcoin và Bitcoin Cash Trong Khi Thị Trường Đang Không Chắc Chắn

• Liệu 10 Tỷ USD Tiền Hoàn Trả Từ Mt. Gox Có Làm Suy Giảm Giá BTC?