Kể từ năm 2020, staked Ether (stETH) đã tiên phong trong cuộc cách mạng phi tập trung, mang đến một cách đơn giản và an toàn để tham gia vào hệ sinh thái staking của Ethereum. Với cơ chế chuyển đổi ETH bị khóa thành một tài sản thanh khoản, stETH không chỉ cung cấp cho người dùng mức lãi suất hấp dẫn 2,8% APR mà còn đóng góp vào một mạng lưới vững chắc với tổng giá trị bị khóa (TVL) đạt hơn 25,4 tỷ USD.
TVL (Tổng giá trị bị khóa) của Lido Finance | Nguồn: DefiLlama
Trọng tâm của sự đổi mới này là Lido Finance, một giao thức liquid staking (staking thanh khoản) lớn nhất trên Ethereum, với tổng giá trị bị khóa (TVL) đã vượt mốc 26 tỷ USD tại thời điểm viết bài. Cột mốc này nhấn mạnh cách stETH đang định hình lại hoạt động staking—giúp lĩnh vực này trở nên dễ tiếp cận và hiệu quả hơn cho cả người mới lẫn các nhà đầu tư tiền điện tử đã dày dạn kinh nghiệm, đồng thời không ngừng củng cố và bảo vệ mạng lưới Ethereum.
Giới thiệu về Staking Ethereum
Trước khi tìm hiểu về stETH, cần phải hiểu rõ khái niệm staking trên Ethereum. Trong một blockchain sử dụng thuật toán Bằng chứng cổ phần (Proof-of-Stake (PoS)) như Ethereum, các validator (trình xác thực) thay thế miner (thợ đào) để bảo mật mạng lưới. Cụ thể, Validator phải khóa—hay còn gọi là “stake” tiền điện tử ETH của họ để làm tài sản thế chấp. Đổi lại, trình xác thực sẽ nhận được phần thưởng nhằm khuyến khích hành vi trung thực và duy trì sự an toàn của mạng lưới. Tuy nhiên, staking truyền thống tồn tại một hạn chế, đó là các token đã stake trở nên kém thanh khoản, có nghĩa là bạn không thể tự do giao dịch hoặc sử dụng chúng trong các hoạt động tài chính khác khi chúng đang bị khóa.
Đây chính là lúc các giải pháp liquid staking (staking thanh khoản) xuất hiện. Liquid staking cho phép người dùng stake tài sản nhưng đồng thời vẫn nhận được một token đại diện cho số tài sản đã stake. Cơ chế này giúp duy trì tính thanh khoản của tài sản stake và có thể sử dụng trên nhiều nền tảng DeFi khác nhau.
Tìm hiểu thêm về cách stake Ethereum trước khi bắt đầu.
Staked Ether (stETH) là gì?
Staked Ether (stETH) là một token được phát hành bởi giao thức Lido Finance. Về cơ bản, khi bạn stake ETH thông qua Lido, bạn sẽ nhận lại một lượng stETH tương đương. Mỗi token stETH đại diện cho quyền sở hữu ETH đã stake, cùng với phần thưởng tích lũy theo thời gian. Điều này có nghĩa là dù ETH gốc của bạn đang bị khóa trong quá trình staking, bạn vẫn có thể tiếp tục tham gia giao dịch, cho vay (lending) hoặc những hoạt động tài chính khác bằng stETH.
Các tính năng chính của stETH
-
Đại diện cho ETH đã stake: Mỗi token stETH được bảo chứng bởi một lượng ETH tương đương đã được stake trong mạng lưới. Đây là yếu tố cốt lõi để hiểu cách stETH hoạt động.
-
Tính thanh khoản cho tài sản đã stake: Không giống như staking truyền thống, trong đó token của người dùng bị khóa, stETH đóng vai trò như một token thanh khoản (liquidity token). Vì thế, chúng có thể được giao dịch, sử dụng làm tài sản thế chấp hoặc gửi vào các giao thức DeFi khác.
-
Tích lũy phần thưởng hàng ngày: Khi nắm giữ stETH, số dư token sẽ tăng dần theo thời gian. Điều này là do phần thưởng staking liên tục được cộng dồn, giúp stETH trở thành một token có thể “rebasable” (có thể tái sử dụng để tăng số lượng dựa trên phần thưởng).
Việc ra mắt stETH diễn ra vào một thời điểm rất quan trọng, đó là khi Ethereum chuyển đổi từ cơ chế đồng thuận Bằng chứng công việc (proof-of-work (PoW)) sang Bằng chứng cổ phần (proof-of-stake (PoS)). Thông qua việc giải quyết vấn đề thanh khoản vốn có trong staking, stETH đã mở ra nhiều cơ hội mới cho cả nhà đầu tư cá nhân và tổ chức lớn.
Vai trò của Lido Finance trong Liquid Staking trên Ethereum
Cách hoạt động của Liquid Staking | Nguồn: Chainlink
Lido Finance là đơn vị tiên phong đứng sau stETH và giải pháp liquid staking trên Ethereum. Staked Ether (stETH) còn được gọi là Lido Staked Ether (stETH). Bằng cách cung cấp một nền tảng dễ sử dụng, Lido cho phép người dùng stake bất kỳ số lượng ETH nào mà không cần khóa đủ 32 ETH (yêu cầu tối thiểu để vận hành một node validator (nút trình xác thực) riêng lẻ). Điều này giúp các nhà đầu tư cá nhân có thể tham gia kiếm phần thưởng staking, trong khi đó vẫn duy trì tính thanh khoản cho tài sản của mình.
Cách tiếp cận đổi mới của Lido đã giúp giao thức này trở thành một nền tảng dẫn đầu thị trường. Có thời điểm, Lido chiếm gần một phần ba tổng số ETH được stake trên Ethereum. Sự thống trị của Lido trên thị trường liquid staking là minh chứng cho nhu cầu cao về các giải pháp giúp cân bằng giữa phần thưởng staking và tính thanh khoản của tài sản.
Token gốc của Lido là LDO, đóng vai trò quan trọng trong hệ sinh thái của giao thức bằng cách trao quyền quản trị cộng đồng và định hướng lợi ích của tất cả người tham gia. Người nắm giữ LDO có thể bỏ phiếu về các đề xuất quan trọng, chẳng hạn như điều chỉnh phí và nâng cấp giao thức, đảm bảo nền tảng luôn bảo mật, phi tập trung và thích ứng với biến động thị trường. Ngoài ra, token LDO còn giúp khuyến khích bảo mật mạng lưới và hỗ trợ các sáng kiến giảm thiểu rủi ro trong mô hình liquid staking, củng cố hơn nữa vị thế của Lido trong vai trò là nền tảng đi đầu trong lĩnh vực DeFi.
Khám phá các giao thức liquid staking hàng đầu trên Ethereum trong blog chuyên sâu của chúng tôi.
stETH hoạt động như thế nào?
Hiểu cách stETH hoạt động bắt đầu từ phương thức staking tối ưu của Lido. Theo đó, khi bạn gửi ETH vào giao thức Lido, nền tảng ngay lập tức sẽ phát hành token stETH theo tỷ lệ 1:1—mỗi token đại diện cho số ETH đã stake cùng với phần thưởng tích lũy. Thay vì nhận phần thưởng riêng lẻ, số dư stETH sẽ tăng dần theo thời gian thông qua cơ chế rebasing, tự động cộng dồn phần thưởng kiếm được và phản ánh giá trị ngày càng tăng của ETH đã stake.
Mô hình liquid staking này mang lại sự linh hoạt đáng kể trong hệ sinh thái Ethereum. Khi sở hữu stETH, tài sản của bạn vẫn được kích hoạt và có thể truy cập, ngay cả khi đang stake, cho phép bạn tham gia vào nhiều hoạt động DeFi khác nhau. Theo đó, bạn có thể giao dịch stETH trên các sàn DEX, sử dụng stETH làm tài sản thế chấp vay, hoặc gửi vào các nền tảng yield farming—tất cả mà không phải từ bỏ lợi ích của việc staking.
Cách bắt đầu với stETH
Nếu bạn quan tâm đến việc sử dụng stETH cho nhu cầu staking của mình, hãy làm theo hướng dẫn từng bước đơn giản sau:
Bước 1: Chọn ví tiền điện tử
Bắt đầu bằng cách chọn một ví tiền điện tử hỗ trợ Ethereum và có thể tương tác dễ dàng với các giao thức DeFi—những lựa chọn phổ biến bao gồm MetaMask và Phantom. Đây là những ví tiền điện tử nổi tiếng với tính bảo mật cao và giao diện thân thiện, phù hợp cho cả người mới và người dùng có kinh nghiệm.
Để nạp tiền vào ví, người dùng có thể mua Ethereum trực tiếp trên KuCoin, sau đó chuyển ETH vào ví đã chọn. Quy trình đơn giản này đảm bảo bạn có đủ vốn để bắt đầu staking và tham gia vào các hoạt động DeFi khác một cách dễ dàng.
Bước 2: Kết nối với Lido Finance
-
Truy cập trang web Lido: Truy cập vào trang web chính thức của Lido Finance. Lưu ý, luôn kiểm tra kỹ URL để tránh lừa đảo mạo danh.
-
Kết nối ví: Nhấn vào nút “Connect Wallet” (Kết nối ví). Làm theo hướng dẫn để kết nối ví của bạn một cách an toàn với nền tảng Lido.
-
Chấp nhận quyền truy cập: Kiểm tra kỹ và chấp nhận các quyền truy cập cần thiết để tiếp tục.
Bước 3: Stake ETH
-
Nhập số lượng: Xác định số ETH bạn muốn stake. Lido sẽ hiển thị số stETH tương đương mà bạn sẽ nhận được.
-
Kiểm tra phí gas: Vì giao dịch trên Ethereum yêu cầu phí gas, bạn cần đảm bảo có đủ ETH để thanh toán chi phí này.
-
Xác nhận và stake: Khi mọi thứ đã sẵn sàng, hãy xác nhận giao dịch của bạn. Lúc này, ETH sẽ được stake, đồng thời bạn sẽ sớm thấy stETH xuất hiện trong ví của mình.
Bước 4: Theo dõi và sử dụng stETH
Sau khi staking, stETH của bạn sẽ tự động nhận phần thưởng hàng ngày. Bạn có thể:
-
Giao dịch hoặc hoán đổi (swap) stETH: Sử dụng các sàn giao dịch phi tập trung (DEXs) như Uniswap hoặc SushiSwap để hoán đổi stETH lấy các token khác.
-
Cho vay hoặc vay: Nhiều nền tảng DeFi cho phép bạn sử dụng stETH làm tài sản thế chấp để vay tiền, từ đó giúp tăng hiệu quả sử dụng vốn.
-
Tham gia Yield Farming: Đưa stETH của bạn vào các nhóm thanh khoản (liquidity pools) hoặc các nền tảng Yield Farming để kiếm thêm phần thưởng.
Lợi ích của việc sử dụng stETH
Các trường hợp sử dụng stETH trong DeFi | Nguồn: Lido blog
Có nhiều lý do hấp dẫn để các nhà đầu tư và người đam mê tiền điện tử lựa chọn stETH:
-
Tăng cường tính thanh khoản trong hệ sinh thái Ethereum: stETH chuyển đổi ETH bị khóa thành một tài sản có tính thanh khoản, đảm bảo rằng số vốn đã stake của bạn vẫn có thể sử dụng cho các mục đích khác. Tính thanh khoản này cho phép bạn giao dịch, sử dụng stETH làm tài sản thế chấp hoặc dễ dàng chuyển đổi lại thành ETH, mang đến sự linh hoạt mà staking truyền thống không có.
-
Đơn giản hóa quy trình staking ETH: Lido Finance cho phép bạn stake bất kỳ số lượng ETH nào mà không cần đủ 32 ETH như staking riêng lẻ, giúp quá trình staking dễ tiếp cận hơn. Ngoài ra, giao diện trực quan và thân thiện giúp người dùng mới dễ dàng tham gia mà không cần hiểu sâu về kỹ thuật.
-
Nhận phần thưởng liên tục qua cơ chế Rebasing: stETH sử dụng cơ chế rebasing hàng ngày, có nghĩa là số dư token của bạn sẽ tự động tăng lên theo thời gian khi phần thưởng staking được tích lũy. Điều này tạo ra hiệu ứng lãi kép, giúp bạn tối ưu hóa lợi nhuận mà không cần can thiệp thủ công.
-
Tính linh hoạt & khả năng tương tác cao: stETH tích hợp liền mạch vào nhiều giao thức DeFi, cho phép bạn tham gia vào các hoạt động tài chính như cung cấp thanh khoản, yield farming và các ứng dụng DeFi khác để tối ưu hóa lợi nhuận từ tài sản đã stake.
-
Vai trò của stETH trong hệ sinh thái DeFi rộng lớn: stETH đóng một vai trò quan trọng trong hệ sinh thái DeFi bằng cách hoạt động như một tài sản có thể sử dụng làm tài sản thế chấp trên các nền tảng lending (cho vay) như Aave và Compound. Điều này giúp giải phóng thêm vốn để đầu tư, ngay cả khi ETH vẫn đang stake.
-
Giao dịch hiệu quả trên các sàn phi tập trung (DEXs): stETH được giao dịch tích cực trên các DEXs, đảm bảo các giao dịch được thực hiện với độ trượt giá thấp và hiệu suất cao. Điều này giúp bạn tiếp cận vốn nhanh chóng ngay cả trong điều kiện thị trường biến động.
-
Khả năng tương thích cao với các phiên bản Wrapped (token được bao bọc): Các phiên bản wrapped stETH (wstETH) duy trì số dư cố định để đảm bảo tương thích với các giao thức không hỗ trợ token có cơ chế rebasing. Điều này giúp mở rộng các trường hợp sử dụng của stETH, cho phép nó được tích hợp dễ dàng trên nhiều nền tảng DeFi hơn.
Hiểu về rủi ro của stETH
Mặc dù stETH mang lại nhiều lợi ích, nhưng điều quan trọng là phải nhận thức được các rủi ro liên quan:
1. Rủi ro thanh khoản và chênh lệch giá
-
Chênh lệch giá tạm thời: Mặc dù stETH được thiết kế để đại diện cho ETH đã stake, đã có những trường hợp giá của stETH giao dịch với mức chiết khấu nhẹ hơn so với ETH. Sự chênh lệch này có thể xảy ra do động lực thị trường hoặc hạn chế về thanh khoản.
-
Biến động thị trường: Giống như bất kỳ tài sản tiền điện tử nào khác, stETH cũng chịu tác động từ biến động thị trường. Mặc dù giá trị của nó gắn chặt với ETH, nhưng các yếu tố bên ngoài có thể dẫn đến biến động giá tạm thời.
2. Rủi ro hợp đồng thông minh
-
Nguy cơ bị khai thác: Lido tương tự như bất kỳ nền tảng phi tập trung nào khác đều dựa vào hợp đồng thông minh. Mặc dù các hợp đồng này được kiểm toán thường xuyên và được bảo vệ bằng các chương trình phát hiện lỗi (bug bounty), nhưng rủi ro về lỗ hổng bảo mật hoặc bị khai thác vẫn không thể loại bỏ hoàn toàn.
-
Rủi ro bị “slashing” (phạt cắt giảm phần thưởng): Nếu các validator (trình xác thực) trong mạng lưới của Lido hoạt động không đúng quy tắc hoặc gặp sự cố, có nguy cơ bị slashing, nghĩa là một phần ETH đã stake có thể bị mất. Rủi ro này được chia sẻ giữa tất cả những người nắm giữ stETH.
3. Rủi ro về quản trị và tập trung hóa
-
Kiểm soát tập trung: Mô hình của Lido, mặc dù thân thiện với người dùng, nhưng vẫn gây lo ngại về tính tập trung. Cụ thể, khi một phần lớn ETH được stake được quản lý bởi Lido, đã có những cuộc tranh luận trong cộng đồng về rủi ro tiềm ẩn nếu một giao thức có quá nhiều quyền kiểm soát đối với staking ETH.
-
Cấu trúc phí: Lido tính phí khoảng 10% trên phần thưởng staking. Mặc dù khoản phí này được sử dụng để duy trì và bảo vệ mạng lưới, nhưng cấu trúc này làm giảm phần thưởng ròng của người stake.
Triển vọng tương lai: Vai trò của stETH trong thị trường Crypto
Tương lai của stETH gắn liền với nhu cầu ngày càng tăng về tính thanh khoản và hiệu quả sử dụng vốn trong thị trường tiền điện tử. Khi ngày càng có nhiều nhà đầu tư tìm cách cân bằng giữa lợi ích của staking và sự linh hoạt trong việc sử dụng tài sản, các đổi mới trong lĩnh vực staking thanh khoản, bao gồm các sản phẩm phái sinh mới, giải pháp mở rộng Layer 2 (lớp 2) và tích hợp sâu hơn vào hệ sinh thái DeFi được kỳ vọng sẽ tiếp tục nâng cao vai trò của stETH trong hệ sinh thái Ethereum.
Mặc dù stETH của Lido hiện đang chiếm ưu thế trên thị trường staking thanh khoản, nhưng sự cạnh tranh từ các giao thức như Rocket Pool và các nền tảng tập trung đang thúc đẩy cải tiến về bảo mật, mô hình phí và cơ chế quản trị. Nhà đầu tư cần nhận thức về các rủi ro tiềm ẩn, bao gồm lỗ hổng hợp đồng thông minh, nguy cơ bị slashing và các lo ngại về tính tập trung hóa, đồng thời cập nhật thông tin liên tục để đưa ra các quyết định chiến lược và cân bằng trong không gian staking ETH đầy biến động này.
Đọc thêm